حاشیه های بازار پایه | چرا پُرریسک‌ها همچنان پُرطرفدار هستند

به گزارش می متالز، فعالان بازار سهام مدتی است که با تورم قیمتی در نمادهایی روبه‌رو هستند که نه‌تنها با چشم‌انداز سودآوری آنها منطبق نیست، حتی فراتر از مرزهای «ارزش جایگزینی» یا «خالص ارزش دارایی‌ها» را نیز درنوردیده است. این موضوع که نیمه اول سال قبل بیشتر محدود به نمادهای بازارپایه بود، اینک در بازارهای اصلی هم به تدریج مصادیق متعددی می‌یابد. در گزارش پیش‌رو به برخی از رویدادهای یک هفته گذشته «بازار پایه فرابورس» پرداخته می‌شود تا کمکی هرچند اندک به علاقه‌مندان و سرمایه‌گذاران در این بازار پرریسک باشد.

بیش از یک‌ماه است که طرفداران سهام «بانک ایران زمین» (وزمین) برای خرید آن صف کشیده‌اند؛ برخی از روزها در این نماد به اندازه حجم‌مبنا معامله انجام نمی‌شود و البته روزهایی هم در حجم بالا و تا ۲۵ برابر حجم مبنا معامله صورت می‌گیرد. گزارش صورت‌های مالی برخی از زیرمجموعه‌های وزمین که سال مالی پایان آذرماه دارند، در آخرین روز فروردین روی کدال قرار گرفت که شاید امیدی را در دل سهامداران برای به‌روز شدن گزارش‌ها و برگزاری مجامع عقب‌افتاده این بانک ایجاد کند.

یکی از این زیرمجموعه‌های بانک، «مجتمع سیمان غرب آسیا» (سجام) بود که خود از نمادهای بازارپایه فرابورس است. نامه‌ای هم در نهم فروردین از سوی شرکت روی کدال قرار گرفت که در آن تصریح شد، بانک هیچ دارایی یا بدهی ارزی ندارد و بخشنامه بانک مرکزی درباره نرخ تسعیر ارز بانک‌ها اثر سود و زیانی روی آن ندارد. مجامع سالانه منتهی به پایان اسفند ۱۳۹۶ و ۱۳۹۷ بانک ایران زمین هنوز برگزار نشده است. همچنین خبری از سرانجام افزایش سرمایه پیشنهادی هیات‌مدیره از ۴۰۰ میلیارد تومان به ۴ هزار و دویست میلیارد تومان، منتشر نشده است؛ درحالی‌که اظهارنظر مطلوب حسابرس در مورد این گزارش افزایش سرمایه نزدیک به ده برابری، اوایل آذرماه در کدال منتشر شده بود.

در چندماه گذشته حاشیه‌هایی پیرامون نماد لکما یا «کارخانجات مخابراتی ایران» ایجاد شد که دامنه آن هنوز هم ادامه دارد، از جمله تغییر مدیرعامل آن‌که از اواخر آذر پارسال شروع شد و نهایتا یکشنبه گذشته با اطلاعیه منتشر شده در کدال، به پایان رسید. مدیرعامل قبلی لکما اهتمام خاصی به افشای سریع اطلاعات شرکت در کدال و علاقه محسوسی به مصاحبه با رسانه‌ها درباره پتانسیل‌های شرکت داشت. در یکی از روزهای اواخر آذرماه درحالیکه مدیرعامل در محل کارخانه در شیراز بود، در دفتر تهران، جلسه هیات‌مدیره بدون حضور وی (و حتی ظاهرا بدون دعوت از وی باوجودیکه عضو هیات مدیره بود) تشکیل و ایشان را از سمت خود برکنار کرد. تا زمان تعیین مدیرعامل سرپرستی شرکت به عهده یکی از اعضای هیات‌مدیره قرار داده شد.

مدیرعامل برکنار شده، نماینده شرکت «سرمایه‌گذاری آتیه دماوند» (وآتی) سهامدار حدود ۸ درصدی شرکت بود و از مهرماه ۱۳۹۷ در این سمت قرار گرفته بود. شاید علاقه وافر مدیرعامل برکنارشده به شفاف‌سازی بود که سبب شد در روز نهم دی‌ماه سال قبل، اطلاعیه‌ای روی کدال قرار بگیرد که شرح آنچه رخ داده را با تمام جزئیات و حتی حواشی آن منتشر کند.

در متن صورتجلسه که پیوست اطلاعیه بود دلیل تغییر مدیرعامل «حفظ ثبات شرکت و امنیت شغلی کارکنان و تداوم فعالیت‌های جاری شرکت» بیان شده بود. براساس مصوبات جلسه مزبور، در اواخر دی‌ماه اطلاعیه تعیین مدیرعامل جدید روی کدال قرار گرفت و نهایتا با اطلاعیه‌ای که هفته قبل روی کدال قرار داده شد مدیرعامل سابق، ظاهرا با استعفا از ترکیب هیات‌مدیره هم خارج شد.

شفاف‌سازی‌های چندماه گذشته لکما هم بیشتر مربوط به شرکت در مناقصه‌های تامین تجهیزات برقی، الکترونیکی و کامپیوتری بود که به‌نظر می‌رسید اکثرا حاشیه سود ناچیزی داشته که حتی جوابگوی هزینه‌های جاری شرکت هم نیست. البته بیشتر درآمد شرکت از محل نگهداری سایت‌های مخابراتی به‌دست می‌آید که قاعدتا حاشیه سود معمولی دارد. با تغییرات مدیریتی لکما، برخی از قراردادهای مناقصات نیز پس از مدتی لغو شدند از جمله قرارداد خرید ۵/ ۲ میلیون یورو تجهیزات مخابراتی برای همراه اول که هفته پیش نامه فسخ آن از سوی کارفرما به شرکت رسید.

لکما از کارخانجات قدیمی ایران است و یکی از تولیداتش گوشی‌های تلفن ثابت قدیمی (آنالوگ) بود که عبارتITMC روی آن نقش بسته بود و خوانندگان مسن‌تر، احتمالا آنرا به یاد دارند. این شرکت یکبار در سال ۱۳۹۴ سرمایه خود را ۲۲۸۳ درصد (بیش از ۲۲ برابر) از محل تجدید ارزیابی دارایی‌ها افزایش داده بود و مجددا در اواخر سال ۱۳۹۷ از همین محل ۱۳۱ درصد بر سرمایه خود افزود. در واقع سرمایه حدود ۶ میلیارد تومانی سال ۱۳۹۴ با افزایش حدودا ۵۳ برابری به بیش از ۳۲۳ میلیارد تومان رسید. درآمد دوره ۹ ماهه منتهی به پایان آذرماه ۱۳۹۸ کمتر از ۵۰ میلیارد تومان است که زیان عملیاتی بیش از (۶) میلیارد تومانی را برجای گذاشته و نهایتا زیان خالص حدود (۲۵) میلیارد تومانی را به بار آورده است. با همه این ویژگی‌ها و حواشی، ارزش بازار لکما از دو هزار و چهارصد میلیارد تومان افزون‌تر شده است.

روز سه‌شنبه نیز برای ۵ درصد شرکت صف خرید تشکیل شده بود، درحالی‌که سهام عرضه شده حتی به اندازه حجم مبنا نبود. علت این استقبال از سهم را با وجود این موارد، باید در جای دیگری جست‌وجو کرد. یکی از فعالان بازار سرمایه مدتی است از اعضای کانال خود خواسته که نسبت به خرید این سهم اقدام کنند تا به کمک هم و با استفاده از شناوری بالای ۵۰ درصدی سهم، شرکت را به تصاحب خود درآورند. این فرد پیش از این با تبلیغاتی که درباره سودآوری آتی سهم «بورس انرژی» (انرژی۳) انجام داد، قیمت آنرا از چندصد تومان به چند هزارتومان رساند که در حال‌حاضر هم بالای ۱۲ هزارتومان معامله می‌شود.

البته در رزومه ایشان پروژه تصاحب شرکت بورسی «بازرسی‌فنی و کنترل‌خوردگی تکین‌کو» (رتکو) هم دیده می‌شود که با واکنش هوشمندانه سهامدار عمده ناکام ماند. مدتی است توجه ایشان به نیمه جنوبی کشور از جمله شهر شیراز و جزیره کیش معطوف شده است و از طرفداران خود خواسته برای خرید دو نماد لکما و یک شرکت ساختمانی بورسی در شیراز، تلاش کنند. بیش از یک‌سوم شرکت لکما در مالکیت سهام عدالت است که وزارت ارتباطات از طرف دولت در آن اعمال مدیریت می‌کند.

صورت‌های مالی سالانه حسابرسی نشده منتهی به اسفند ۱۳۹۸ شرکت «شیرین دارو» (دشیری) از نمادهای تابلوی زرد بازارپایه، یکشنبه روی کدال قرار گرفت که براساس آن به‌ازای هر سهم حدود ۷۵۰ تومان سود شناسایی شد. با وجود رشد ۸ درصدی درآمدهای عملیاتی، به‌خاطر رشد بیش از ۴۰ درصدی بهای تمام شده و کاهش «سایر درآمدها»، سود خالص شرکت ۳۶ درصد از پارسال کمتر شده است. فعالیت دشیری خرید «ریشه شیرین بیان» و تبدیل آن به فرآورده‌های «پودر» و «عصاره» شیرین بیان و صادرات آن به خارج از کشور است.

این فرآورده‌ها توسط شرکت‌های داروسازی در کشورهای پیشرفته برای تولید دارو از این گیاه خاص و شفابخش استفاده می‌شود. نماد دشیری سال‌ها بود با سرمایه یک میلیارد تومانی در بازار توافقی حضور داشت و معاملات اندکی روی آن صورت می‌گرفت. شرکت در سال ۱۳۹۶ سرمایه‌اش را به ۵ میلیارد تومان رساند که هنوز هم ثابت مانده و فعلا برنامه‌ای برای افزایش سرمایه ندارد. کنترل مدیریتی دشیری به عهده شرکت بورسی «سرمایه‌گذاری دارویی تامین» (تیپیکو) است که البته نقش سهامدار خارجی ۳۵ درصدی شرکت، به‌ویژه آنکه خریدار عمده محصولات آنست، قابل چشم‌پوشی نیست.

محل کارخانه شرکت در شیراز مرکز استان فارس است که این استان بزرگترین مناطق رویش گیاه خودروی شیرین بیان را در خود جا داده است. یکی از رقبای دشیری هم که در بازار سرمایه حضور دارد، شرکت فرابورسی «تولید و صادرات ریشمک» (دریشمک) و متعلق به ستاد اجرایی فرمان امام است.